Verandering in de landbouw raakt niet alleen de boer
De landbouw in Nederland zal in 2035 anders geordend zijn. Maar iedere boer past zich op zijn eigen manier aan. Bij de stappen die hij zet zijn erfbetreders belangrijke gesprekspartners, die ook invloed hebben op de bedrijfskeuzes. Een ding is zeker: de verandering in de landbouw gaat gepaard met veel onzekerheid en onduidelijkheid. De 90 erfbetreders die donderdag 1 december bij elkaar kwamen in het Utrechtse provinciehuis voelen die stress en proberen naast de boer te gaan staan.
De erfbetreders kwamen op uitnodiging van LaMi en het project Plattelandscoaches in samenwerking met Agrivaknet, Rabobank en de provincie naar het provinciehuis. Onder het motto ‘Omzet of omzien?’ was het doel van deze bijeenkomst om in deze tijd van verandering te praten over de rol van de erfbetreder richting de agrarische ondernemers.
Iedereen is anders
Veranderdeskundige Harry te Riele vertelde dat iedereen op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo beweegt.
Hij noemt vijf type mensen:
- de koplopers, die snel de verandering accepteren, maar zich soms eenzaam voelen;
- de groep die z’n uiterste best doet om uit de huidige fase alles te halen;
- de mensen die zich verraden voelen en zich verzetten;
- zij die aan de slag gaan en helpen oude routines af te stoppen;
- en de mensen die het overzicht behouden en al deze posities begrijpen.
Alle type mensen zijn nodig om samen verder te komen.
Ontwikkeling van de landbouw
Harry gaf ook zijn mening over de ontwikkeling van de landbouw. “Daar waar nu de gangbare intensieve landbouw de grootste is en varianten zoals natuurinclusief, biologisch, lokaal label en pixelfarming relatief klein, zal in 2035 de landbouw anders geordend zijn. Met ‘verbeterd intensieve landbouw’ nog steeds als kern, maar minder groot. Terwijl de nu kleinere varianten tegen die tijd gegroeid zullen zijn, of afgevallen. Bij elke verandering worden voor- en nadelen opnieuw gewogen.”
Dicht bij de boer gaan staan
Plattelandscoach Dik Veefkind vertelde vanuit zijn eigen ervaring als coach over de emoties die je als erfbetreder meemaakt. “Jullie zijn de ogen en oren in de sector, wat doe je met dat gegeven?” Uit de reacties in de zaal wordt duidelijk dat de onzekerheid waar hun klanten mee moeten dealen, ook de erfbetreders raakt. Zij ervaren de stress en de vermoeidheid bij de boer. Ze willen graag iets bieden, maar kunnen geen duidelijkheid geven. Wat wel kan, is dicht bij de boer gaan staan.
Gebiedsgerichte aanpak provincie
Gebiedscoördinator van de provincie Utrecht, Joos de Bakker, praatte de erfbetreders bij over de gebiedsgerichte aanpak en hoe de provincie daar invulling aan geeft. Uit Joos’ verhaal bleek ook de uitdaging van de vanuit het Rijk opgelegde planning.
Samen problemen aanpakken
Gedeputeerde Mirjam Sterk gaf aan bijna iedere dag een of meer boeren te spreken en zich te herkennen in de stemming onder de agrariërs. “De onmacht, de handelingsverlegenheid en de moedeloosheid. Ze laten mij niet koud. Ik sta hier met het gevoel dat we als overheid gefaald hebben. Toch ben ik ook hoopvol. Den Haag kiest er nu voor om alle problemen in één keer goed aan te pakken en kijkt naar de lange termijn, 2030 en zelfs 2040. Dat is een goede zaak. Er ligt bovendien een bredere verantwoordelijkheid. Ik wil het samen doen, gebruik makend van de energie en kennis die er is in het gebied. Dat betekent gesprekken met alle betrokkenen, dus ook met het stikstofcollectief dat nu niet aan tafel zit, maar hopelijk snel weer meedoet. Als dit in één land kan lukken, dan is het Nederland. Alles wat ervoor nodig is, hebben wij voorhanden.”
Duurzaam bedrijfsplan maken?
Wil je met jouw bedrijf aan de slag met duurzaamheid, biodiversiteit, bodembeheer, waterkwaliteit of kringlooplandbouw en weet je niet waar je moet beginnen? Met een duurzaam bedrijfsplan word je als (melk)veehouder, akkerbouwer of tuinder in de provincie Utrecht op gang geholpen.
Meer weten?
Wil je meer weten over de gebiedsgerichte aanpak? Bekijk meer informatie op de website van de provincie Utrecht.
Ben je benieuwd naar het volledige verhaal van Harry te Riele over veranderingen in de landbouw? Of wil je meer weten van de ervaring van plattelandscoach Dik Veefkind?