“Ik ben Monique van der Laan en samen met mijn man Koos hebben we een biologisch melkveebedrijf met 80 melkkoeien. Onze doelstelling is samen te werken met de natuur en betekenisvol te zijn voor mensen. We melken niet alleen, we verwerken ook zuivel en maken onder andere boter, kaas, yoghurt, kefir en karnemelk. Dat verkopen we allemaal in onze winkel. We hebben ook een ontvangstruimte om bezoekers de boerderij te laten beleven.
Beleven vinden we belangrijk
Dat beleven vinden we belangrijk. Het aantal boeren neemt af en ook het aantal mensen dat in contact komt met de boerderij wordt minder. Dat bezoek willen wij stimuleren en daar speelt het winkeltje een belangrijke rol in. We hebben ook een trekkershut en een ontvangstruimte voor vergaderingen en trainingen. En we geven rondleidingen en workshops.
De mens kan weer dichter bij de natuur komen te staan
Waarom we een winkel en accommodaties hebben? Dat zijn twee van onze verdienmodellen. Er zit ook idealisme bij. Door de winkel kunnen we de klanten vertellen hoe de producten gemaakt zijn, hoe het in de natuur gaat en wat belangrijk is voor hun eigen gezondheid. De mens kan vanuit onze visie weer dichter bij de natuur komen te staan. Natuurlijk is het goed om bezig te zijn met zonnepanelen en wind, maar je kunt ook iets doen met wat van nature al efficiënt is. De opslag van onze kaas doen we bijvoorbeeld onder de grond, daar is het veel koeler.
Omgaan met klimaatverandering
Ook wat betreft de toekomstige uitdagingen ga ik liever weer zo dicht mogelijk bij de natuur werken en zorg ik voor een goede bodem door het bodemleven te stimuleren. Voor droogte of klimaatadaptie is het nodig dat die bodem heel actief is, want dan houdt hij veel vocht vast.
Samenwerken met de natuur loont
Stikstof wordt vaak als probleem gezien. Dat hoeft niet het geval te zijn als we werken aan de balans tussen stikstof en koolstof in de bodem. We zien stikstof als een groeistof, waardoor we hoge producties krijgen. Die hoge producties leveren misschien minder vitaal voedsel op. We trekken de natuur dan uit verband. Ik heb vanochtend met de fotograaf bij de mest gestaan en dan pak je zo’n stukje mest, dat ruikt naar aarde. Je kunt ook met de natuur meedenken. Ik vind het belangrijk en leuk om bezoekers te vertellen hoe het ook kan en wat de relatie is tussen een goede bodem en de gezondheid.
De weerstand van de bodem behouden
Wij investeren in de bodem om zo de droogte structureel tegen te gaan. Daar moet humus in, daar moet bodemleven in. Humus houdt het vocht namelijk vast. Wij werken met kruiden en een diversiteit aan planten, waarvan de een dieper wortelt dan de ander. Hierdoor blijft de bodem bedekt en wordt vocht beter vastgehouden. Als het dan regent kan de bodem het vocht oppakken als een spons. We zijn nu bezig om infiltratiesystemen aan te leggen om de bodem vochtig te houden. Ik ben wel meer gecharmeerd van een systeem zonder plastic buizen. In de toekomst hoop ik dat we met een molpoot kunnen gaan werken, die trekt eigenlijk een gang.
Loop maar eens met je blote voeten door het gras
Als het na een periode van droogte weer nat wordt, gaat het gras bij ons weer meteen hard groeien. Gras dat helemaal verdroogd is, moet weer tot leven komen. Hier wordt het meteen mooi groen. De weerstand moet behouden blijven zodat je verschraling van de bodem voorkomt. Ik heb de neiging om vaak op blote voeten te lopen. Loop maar eens op je blote voeten door het gras, dat is veel koeler dan wanneer er geen gras staat. Kale grond is hartstikke warm, daar is het vocht veel sneller uit verdampt. Dus als je wil dat de bodem vocht vasthoudt dan kun je ervoor zorgen dat die bodem bedekt blijft. Gras hoort groen te blijven zodat het bodemleven aan de gang blijft en het vocht vastgehouden kan worden. Bekijk de TED talk op YouTube maar eens van Allen Savory, dat is een echte aanrader.
Liever onder de grond optimaliseren
Er is momenteel veel te doen over de noodzakelijke investeringen om klimaatverandering tegen te gaan. Ik werk liever onder de grond zodat ik het daar zo optimaal mogelijk kan maken. En als je er dan eens bij moet beregenen, maken wij gebruik van de baggerspuit waarmee we gelijk de sloten schonen. Die neemt ook water mee, dus dan heb je ook een soort beregening. Dat is dan een mooie maatregel.
