Wat zijn kansen en belemmeringen van duurzaam pachten?
Maatregelen zoals het inzaaien van kruidenrijk grasland of het uitrijden van drijfmest en ruwe mest hebben een positief effect op duurzaamheid en op de bedrijfsvoering van pachters en verpachters. De maatregelen kunnen dan ook onderdeel worden van de pachtovereenkomsten. Het is wel belangrijk dat zowel de agrarische ondernemer als de verpachter financieel wordt gecompenseerd. In het rapport ‘Duurzame pacht – Onderzoek naar de mogelijkheden om duurzaamheidsmaatregelen op te nemen in pachtovereenkomsten’ van UPG vind je voorbeelden van deze kansen, maar ook van de belemmeringen.
Zowel pachters als verpachters denken na over het duurzaam beheren van gronden. Concrete duurzaamheidsmaatregelen die door hen worden genoemd zijn: inzaaien van kruidenrijk grasland, uitrijden van drijfmest en ruwe mest, sleepslangbemesting reducering middelengebruik en kunstmest, afwaardering en/of extensivering van agrarische gronden en van binnen naar buiten maaien.
Financiële compensatie
Door deze duurzaamheidsmaatregelen komt het verdienmodel van agrarische ondernemers wel onder druk te staan. Dus ze moeten worden gecompenseerd. Dit kan bijvoorbeeld door:
- het bieden van een lagere pachtprijs door de verpachter;
- het aanbieden van meer grond aan de pachter;
- een langere duur van de pachtovereenkomst.
Het is belangrijk dat de verpachter ook wordt gecompenseerd. Bijvoorbeeld door het bieden van fiscale voordelen.
Kansen en belemmeringen duurzaam pachten
Er zijn twee pachtvormen: reguliere en geliberaliseerde pacht. Ze hebben beiden voor- en nadelen. Hieronder vind je een aantal kansen en belemmeringen die vastgesteld zijn tijdens het onderzoek:
- In bestaande reguliere pachtovereenkomsten is nauwelijks ruimte voor het opnemen van afspraken over het nemen van duurzaamheidsmaatregelen. Dit kan alleen op vrijwillige basis;
- In (nieuwe) liberale pachtovereenkomsten is het wel mogelijk om duurzaamheidsmaatregelen op te laten nemen in pachtovereenkomsten. Bij de liberale pacht is dit makkelijker omdat er hier geen sprake is van continuatierecht;
- Het is lastig om te controleren of duurzaamheidsafspraken worden nagekomen (handhavingsvraagstuk). Dit kan (deels) worden ondervangen door de duurzaamheidsmaatregelen te koppelen aan bestaande regelingen en/of certificering;
- Een mogelijk negatieve impact op het verdienvermogen van een agrarische ondernemer kan worden gecompenseerd door een verlaging van de pachtprijs, een subsidieregeling, langdurige pachtcontracten en/of het aanbieden van meer grond door de verpachter;
- Het meedoen aan bepaalde regelingen, zoals ANLb en de eco-regelingen van het nieuwe GLB, kan het negatieve financiële effect (deels) compenseren.
Je vindt meer kansen en belemmeringen in het rapport. Wil je dit ontvangen? Stuur dan een mail naar: t.de.gans@nmu.nl
Trajectplan Duurzame Landbouw met Natuur
Het rapport is gemaakt in opdracht van het project Verdienmodellen Duurzame Landbouw met Natuur dat onderdeel uitmaakt van het trajectplan Duurzame Landbouw met Natuur.
