Voedselbos

Een voedselbos is een door mensen ontworpen productief ecosysteem van minimaal 0,5 hectare naar het voorbeeld van een natuurlijk bos. Het heeft een hoge diversiteit aan meerjarige en/of houtige soorten waarvan delen zoals vruchten, zaden, bladeren en stengels voor de mens als voedsel dienen. Met aanwezigheid van:

• Een kruinlaag van hogere bomen;
• Minimaal drie van de andere vegetatielagen van lagere bomen, struiken, kruiden, bodembedekkers, ondergrondse gewassen en klimplanten;
• Een rijk bosbodemleven.

Wat levert een voedselbos op?

Een volgroeid bos kan per jaar zo’n 15.000 euro netto per hectare opleveren. Dit heeft Stichting Voedselbosbouw Nederland berekent. Ter vergelijking: een hectare maïs levert gemiddeld 1600 euro bruto op, een hectare aardappelen 4100. De kosten voor het jaarlijks aanplanten, bemesten en bewerken bij eenjarige gewassen moeten hier nog van af, terwijl een voedselbos in het begin een investering vraagt (aanplanten), maar gaandeweg steeds minder arbeid en meer opbrengst met zich meebrengt.

De opbrengst van een voedselbos is vooralsnog gericht op een kleine markt. Deze consumenten willen graag weten waar hun voedsel precies vandaan komt en zijn bereid hiervoor te betalen.

Er wordt wel geëxperimenteerd met grootschalige voedselbossen op landbouwgrond. Lees meer hierover op de website van Voedsel Bosbouw Nederland.

De Wageningen University & Research (WUR) doet onderzoek naar alle aspecten van een voedselbos: dus niet alleen naar de bodemgezondheid, nutriënten en biodiversiteit, maar ook naar de mogelijke opbrengst.

Regels voedselbos

Als je begint aan een voedselbos moet je bepaalde regels hanteren. Bekijk hiervoor deze handleiding wet- en regelgeving

Bij een voedselbos gaat het om een intensieve mengvorm van gewassen. Daarom is er binnen de gecombineerde opgave, waarin je als agrariër moet aangeven wat je teelt, voor voedselbossen een gewascode opgenomen. Op de website Greendeal Voedselbossen vind je de gewascode en de voorwaarden.

Ervaringen met een voedselbos

Een goed voorbeeld van een voedselbos in de provincie Utrecht is Lekker Landgoed in Haarzuilens en Natuurplaats Binnenbos in Driebergen. Vanuit het LEADER project Lekker Landschap Kromme Rijn is er onderzocht welke houdbare producten je kunt maken van eetbare planten in nieuwe of bestaande landschapselementen.

Er zijn nu nog geen agrariërs in Utrecht die het volledige concept van een voedselbos toepassen. Er wordt wel mee geëxperimenteerd, zoals bij Buurderij van Dam in Wilnis. Ben je benieuwd naar het verhaal van een agrariër met veel ervaring? Neem dan eens een kijkje bij Wilco de Zeeuw van boerderij BoerInNatuur in Uden.

Op zijn agroforestrybedrijf staan duizenden bomen en struiken. Ook heeft hij dichte voedselbossen en half-open heggenlandschappen. Hij oogst onder andere appels, pruimen, walnoten, kastanjes, honingbes en appelbes.